کلیسایی زیبا اما متروکه در دل مشهد، معرفی کلیسای مسروپ مقدس
توی این مقاله میخوام دستو بگیرم و ببرم یه گوشه از مشهد و چیزی رو بهت معرفی بکنم که خیلیها از وجودش با خبر نیستن! جاذبه گردشگریی که حتی وجودش برای بعضیها ممکنه تعجب برانگیز باشه. همینطور که همه ما میدونیم شهر مشهد یه شهر مذهبی به حساب میآید و تو جهان اسلام از مهمترین پایگاههای دیدنی هست! اما این شهر فقط مخصوص مسلمونها نیست و بقیه اقلیتهای دینی هم سهمی از اون دارن!
با اینکه این روزا تعداد این افراد خیلی کمه ولی هنوز هم توی شهر مشهد میتونی خانوادههایی رو پیدا کنی که پیرو دیگر ادیان آسمان هستن. تو دل شهر مشهد از حضور فعال این ادیان یادگاریهای تاریخی مونده که یکی از اونها کلیسای مسروپ مقدسه. هر چند که ورود به این کلیسا با یه سری محدودیتها رو به رو هست ولی من میخوام امروز و توی این مقاله دستت رو بگیرم و یه نیمچه گردش تاریخی – تفریحی مهمونت کنم!
افتخار همراهی رو بهم میدی؟
چی شد که مسیحیها و ارمنیها وارد شهر مشهد شدن؟
خب شاید اول از همه قبل از اینکه بخوام داستان خود کلیسای مسروپ مقدس رو برات تعریف کنم، بهتر باشه راجع به داستان حضور مردمان مسیحی توی شهر مشهد صحبت کنم.
داستان این بندگان خدا از اونجا شروع میشه که در زمانهای خیلی قدیم نادر شاه افشار تعدادی خیلی زیادی از خانوادههای مسیحی رو به شهر مشهد منتقل میکنه و اونها رو توی محله عیدگاه مستقر میکنه.
به نقشه که نگاه کنی متوجه میشی که خرسان از نظر جغرافیایی منطقه خیلی خوبی به حساب میاد و با کشورهای مهمی هم مرز هست و همین دلیل هم چیزی بوده که منطقه خراسان رو از دیرباز یه منطقه مهم تبدیل کرده بوده. این اهمیت اونجا خودش رو نشون میده که خراسان تبدیل شده بوده به یه پل ارتباطی بین کشورها.
تجار و انسانهای ثروتمند زیادی از این منطقه گذر میکردن و به فعالیتهای اقتصادی مشغول بودن. که البته یه تعدادیشون هم مسیحی بودن. همین هم میشه که خیلی از مسیحیهای ایروان، نخجوان، ترکستان، روسیه و قره داغ به خراسان مهاجرت میکنن و بخش قابل توجهی از مردم خراسان رو تشکیل میدن.
این روند مهاجرتی مسیحیان توی دوره قاجار به اوج خودش میرسه و جمعیتشون بسیار زیا میشه.
مسیحیها توی این منطقه برای خودشون زندگی و کسبوکار راه میندازن و در صلح و آرامش با بقیه زندگیشون رو ادامه میدن. جالبه که بدونی یه آمار غیر رسمی هست که میگه توی اون زمان ۹۰ درصد تاجرهای پنبه و خشکبار ایران به خارج از کشور همین تجار ارامنه خراسان بودن که توی مشهد زندگی میکردن.
امروزه جمعیت این افراد توی مشهد خیلی کم شد و خیلیهاشون به نقطههای دیگهای از ایران، مثل اصفهان، مهاجرت کردن و پراکنده شدن.
تاریخچه کلیسای مسروپ مقدس
خب همینطور که توی بخش قبل توضیح دادم ارامنه به واسطه نادرشاه به منطقه خراسان کوچ داده شدن. اما خب تا مدتهای خیلی زیادی اجازه خیلی از فعالیتها به اونها داده نمیشد و در کل توی زندگیشون خیلی از محدودیتها رو تحمل میکردن.
این محدودیتها شامل ساخت کلیسا هم میشد. یعنی ارامنه مشهد تا مدت خیلی طولانیای حق ساخت کلیسا در شهر مشهد رو نداشتن تا زمان پهلوی. توی سال ۱۹۴۱ بلاخره موفق میشن که مجوز ساخت کلیسا رو بگیرن و بلاخره اونو توی شهر مشهد بسازن. بعد از پایان کار ساخت کلیسا ارامنه مشهد تصمیم میگیرن اسم کلیسا رو مسروپ بذارن. مسروپ یکی از قدیسان ارمنی بوده که ارامنه مشهد احترام زیادی براش قائل بودن چون کسی بوده که الفبای ارمنی رو ابداع کرده.
چند سالی این کلیسا برای خودش برو بیایی داشت اما با مهاجرت ارامنه از شهر مشهد فعالیتهای این کلیسا هم رفته رفته کم شد و تبدیل به یه کلیسای متروکه شد.
نگاهی به معماری کلیسای مسروپ مقدس
مثل هر کلیسای دیگهای اولین چیزی که از این کلیسا به چشم میاد گنبد مخروطی شکلشه. این گنبد مخروطی از بیرون کلیسا همراه با صلیب بزرگی که روش قرار گرفته برای هر بینندهای ایجاد حس کنجکاوی میکنه!
به ورودی کلیسا که نزدیک میشی متوجه وجود یه ناقوس بزرگ میشی، ناقوسی که از اصفهان شال و کلاه کرده و خودش رو به این کلیسای زیبا رسونده. توی زمانهای قدیم که هنوز این کلیسا برای خودش رونق داشت صدای ناقوس هم توی سطح شهر مشهد شنیده میشد اما خب در حال حاضر مدتهاست که صدایی از ناقوس بلند نشده.
ساختمون کلیسا به شکل ذوزنقه ساخته شده و در کل ۳۰۰ متر مربع مساحت داره. جالبه که بدونی توی قسمت جنوبی کلیسا یه کتابخونه بزرگ قرار داره که یه روزی چهار هزار کتاب رو تو دل خودش داشته اما به دلیل وجود رطوبت، این کتابهای ارمنی به جای دیگهای منتقل شدن که آسیب نبینن.
توی این کلیسا و در قسمت شمالی اون یه مدرسه ارمنی هم وجود داره که با ۸ تا کلاس درس و یه تالار اجتماعات جزو مکانهای آموزشی ارامنیها به حساب میومده.
کلیسای مسروپ مقدس کجای مشهد قرار گرفته
برای رسیدن به کلیسای مسروپ مقدس مشهد فقط کافیه خودت رو به میدن ده دی برسونی. برای اینکار راههای مختلفی وجود داره هم میتونی از تاکسی استفاده کنی هم میتونی سوار مترو بشی و توی ایستگاه امام خمینی پیدا بشی و از اونجا تا کلیسا رو قدم بزنی. تقریبا ۱۰ دقیقه فاصله داره.
برای اینکه مسیریابی برات آسونتر بشه لینک نقشه رو برات این زیر میذارم که دقیقا به سمت این کلیسا هدایتت کنه.
مشاهده اقامتگاه ها اطراف کلیسا نمایش کلیسا مسروپ روی نقشه گوگل مسیریابی کلیسا مسروپ با گوگل
مسیحیهای مشهد فقط همین کلیسا رو دارن
شاید برات این سوال پیش بیاد که آیا ارامنه مشهد فقط همین بنای تاریخی رو از خودشون به جا گذاشتن؟
خب جواب این سوال خیره!
از جاهای دیدنی و تاریخی مربوط به ارمنیها میتونم به قبرستان ارامنه و همینطور کلیسای انجلیی مشهد اشاره کنم. اگه دوست داری به این مکانها بیشتر آشنا بشی یه مقاله درباره قبرستان و کلیسای ارامنه مشهد نوشتم که میتونی روی اسمش کلیک کنی و توی مجله گردشگری سفربازی مطالعهاش کنی.
بعد از دیدن کلیسای مسروپ مقدس کجا برم
حالا که با کلیسای ده دی یا کلیسای مسروپ مقدس مشهد آشنا شدی شاید دوست داشته باشی که یه سر هم به جاذبههای تاریخ یو تفریحی اطراف این جاذبه گردشگری بزنی و از وقتت نهایت استفاده رو ببری.
اگه اهل گشت و گذاری در ادامه یه لیست از نقاط دیدنی جذاب مشهد رو آوردم که با کلیسای مسروپ مقدس فاصله خیلی کمی دارن و یه تعدادشون حتی با پای پیاده هم قابل دسترسان.
بیا که یه نگاه به تک تکشون داشته باشیم و باهاشون آشنا شیم.
آرامگاه نادرشاه افشار
نادر شاه مردی بود که تمام عمر خودش رو توی جنگ و نبرد سپری کرد و در حال حاضر توی شهر مشهد به خواب ابدی فرو رفته. شاید برات جالب باشه که بدونی اصلا قبر نادرشاه افشار اولش توی مشهد نبوده و در تهران قرار داشته! بعدا یه جورایی به زور به این شهر آورده شده یعنی چهی؟
یعنی سال ۱۲۹۶ هجری قمری، قوام السلطنه دستور میده که قبر اون رو از تهران به مشهد منتقل کنن تا این باغ زیبا که امروز میبینی تبدیل بشه به آرامگاه ابدی نادرشاه افشار!
بنای مقبره نادر شاه افشار اولش از خشت و گل ساخته شده بوده اما بعدترها هوشنگ سیحون (پدر معماری مدرن ایران) این بنا رو طراحی میکنه و در مکان فعلی که مشاهده میکنی، میسازه.
بازار جنت
اگه اهل بازارگردی هستی و به بازار درمانی اعتقاد داری یه خبر خوب برات دارم.
نزدیک کلیسای مسروپ مقدس یه بازار درست حسابی وجود داره به اسم بازار جنت.
بازار جنت که جزو قدیمیترین بازارهای شهر مشهده، همه جور چیزی رو تو دل خودش برای فروش داره! فقط کافیه پول و حوصله کافی رو با خودت ببری تا به رکوردهای خرید کردن رو جا به جا کنی.
شاید برات سوال باشه که بهتره از این بازار چه جور چیزی رو بخرم؟
خب به نظر من موقع خرید از این بازار بهتره به فکر خرید پوشاک باشی. چون بازار جنت به فروش پوشاک از بقیه اجناس بیشتر معروفه.
باغ ملی
اگه بعد از دیدن کلیسای مقدس دوست داشتی یه دیدنی متفاوت رو توی شهر مشهد ببینی که بهت نهایت آرامش رو تزریق کنه فکر کنم بهتره که به سمت باغ ملی بری یه باغ فوق العاده قدیمی و زیبا که توی شلوغترین نقطه مشهد، آرامش فوق العاده رو به مهمونهای خودش هدیه میده.
این پارک توی زمانهای قدیم باغی بوده برای سران و افراد رده بالای مملکت که توی زمان قاجار میرسه به حاج کاظم ملک التجار. بعد از فوت حاج کاظم، این باغ به پسرش حسین ملک میرسه که اون هم بعد از مدتی این باغ رو به شهرداری میبخشه که برای مردم تبدیل به پارکش کنه.
اگه دنبال یه نقطه خوش آب و هوا و باصفا درست تو دل مشهد هستی باغ ملی بهترین انتخابه. پس با یه بستنی خوشمزه بعد از گشت و گذار توی بازار جنت راهی این باغ شو و خستگی خودت رو در کن.
خانه ملک
خانه ملک، خونه همون حسین ملکی هست که توی قسمت قبل راجع بهش صحبت کردم.
خانه ملک جزو زیباترین خونههای تاریخی مشهد به حساب میاد و از نظر معماری توجه بسیاری از گردشگرها رو به خودش جلب کرده.
اگه عاشق نوستالزی هستی و با خونههای قدیمی عشق میکنی، دیدن این خونه بر تو واجبه! میتونی بعد از خستگی در کردن توی باغ ملی، یه سر هم به این عمارت زیبا بزنی و لذتش رو ببری.
گنبد سبز مشهد
گنبد سبز مشهد هم یکی از دیدنیهای مشهده که از نظر تاریخی و مذهبی برای گردشگران جاذبه ایجاد کرده. معماری این گنبد فوق العاده زیباست و برای خودش یه اثر هنری به تمام معنا به حساب میاد.
گنبد سبز آرامگاه شیخ مومن استر آبادیه و در زمان صفویه ساخته شده.
کلام آخر
امیدوارم که از این مقاله لذت برده باشی و آشنا شدن با کلیسای مسروپ مقدس برات هیجان انگیز بوده باشه.
اگه یه روزی مسیرت افتاد به مشهد حتما یه سری به این کلیسا بزن، البته توی پرانتز اشاره کنم که ورود به این کلیسا با یه سری محدودیتها رو به رو هست ولی شاید تونستی از نزدیک یه روزی ببینش. اگه این اتفاق افتاد یادت نره که بیای و تجربهها و دیدههات رو برامون اینجا بنویسی!
راستی بحث سفر به مشهد شد. بد نیست به این موضوع هم در انتهای مقاله اشاره کنم.
همینطور که میدونی رفتن به سفر یه سری برنامهریزیها میخواد. از برنامه ریزی برای گذروندن اوقات و زمان گرفته تا تخصیص بودجه کافی به سفر.
یکی از مهمترین بخشهای سفر و از اساسیترین رکنهای برنامه ریزیش مسئله پیدا کردن یه جای خواب نرم و گرمه!
برای اینکه توی زمانت صرفه جویی کنی و یه انتخاب عالی داشته باشی پیشنهاد میکنم این انتخاب رو بسپاری به سفربازی! برای اینکار فقط کافیه وارد سایت سفربازی بشی و اسم منطقهای رو که دوست داری بهش سفر کنی رو وارد کنی.
بعدش یه لیست از تمام اقامتگاههای اون شهر برات آورده میشه و میتونی با کمک فیلترهایی که توی بخش جستجو وجود داره اونها رو بر مبنای امکانات رفاهی که مدنظرت هست و همینطور از منظر قیمت، دسته بندی و محدود کنی.
بعد از انجام این مراحل اقامتگاه ایده آلت جلوی روته! فقط کافیه از طریق همون سایت سفربازی رزرو و داستان یه سفر هیجان انگیز رو شروع کنی.