مرداب عینک رشت ثابت کرده که مرداب‌ها همیشه مکان‌های ترسناکی نیستن! به‌خصوص این تالاب که به‌هیچ وجه حس ترسناکی منتقل نمی‌کنه، بلکه گردشگران زیادی برای بازدید از طبیعت خاص اون به رشت سفر می‌کنن. جدا از منظره شگفت‌انگیز این مرداب، یک ویژگی دیگه که باعث جذب بازدیدکنندگان به این مکان شده این هست که این تالاب بزرگ‌ترین تالاب شهری در ایران شناخته میشه! لازم به ذکر نیست که این موضوع یک تمایز بزرگ بین اون و تالاب‌های وسیع دیگه‌ای که در سطح کشور وجود دارن ایجاد می‌کنه. اگه می‌خوای درمورد ویژگی‌های تالاب عینک رشت، موقعیت مکانی و نحوه دسترسی به این مکان دیدنی بیشتر بدونی، ادامه این مطلب رو از دست نده!

نمایی از تالاب عینک – عکس از خبرگزاری مهرنیوز

تالاب عینک کجاست؟

تو می‌تونی بزرگ‌ترین مرداب ایران، به‌نام تالاب عینک رو در شهر رشت استان گیلان پیدا کنی. این مرداب با مساحتی حدود ۴۴ هکتار و مساحت ساحلی ۱۵۳ هکتار، بخش بزرگی از فضای کنار پارک دانشجو رو اشغال کرده. البته، حتما میدونی که وسعت مرداب‌ها به میزان خشکی و بارندگی آب وهوا در فصل‌های مختلف بستگی دارن. چون اگه بخوام از نظر علمی بررسی کنم،‌ درواقع تالاب قسمتی از خشکی هست که در فصل‌های مختلف باتوجه به میزان بارش خالی یا پر میشه،‌ درنتیجه یک تالاب می‌تونه در زمانی از سال خشک باشه.

پوشش گیاهی تالاب عینک – عکس از خبرگزاری مهرنیوز

این موضوع درمورد تالاب عینک هم صدق می‌کنه. از یک طرف کنوانسیون رامسر و سازمان حافظت از محیط زیست نسبت به حفاظت از این مکان بی‌اهمیت هست و از طرف دیگه، میزان بارندگی تاحدودی کاهش پیدا کرده. تمام عوامل دست به دست هم دادن تا پهنای این تالاب درحال حاضر نسبت به چیزی که قبلا بود کاهش پیدا کنه. به‌طوریکه پهنای این تالاب درگذشته ۵۵ هکتار بوده، اما امروزه این عدد به ۴۴ هکتار رسیده.

لیست اقامتگاه های رشت

تالاب عینک چطوری به‌وجود اومد؟

بعد از معرفی کامل تالاب عینک، این سوال به‌وجود میاد که اصلا این تالاب چطوری ایجاد شده؟ یعنی مرداب به این بزرگی خودش به‌وجود اومده یا ساخته دست انسان‌هاست؟ اگه اینطوره پس هدف از ساخت اون چی بوده؟ جالبه بدونی که تالاب عینک با این وسعت و پهنایی که داره به‌صورت طبیعی و دراثر عوامل مختلف به‌وجود اومده! عواملی که در ایجاد این مکان نقش داشتن شامل مواردی مثل باران شدید، آب مازاد کشاورزی، سطح پست و حاصل خیز زمین و آب‌های آزاد میشن. تمام این موارد دست به دست هم دادن تا بزرگترین تالاب شهری در شهر رشت ایجاد بشه. در قسمت شرقی،‌ میانی و غربی این آبشار آبگیرهایی وجود دارن که چشمه‌هایی از کف اونها می‌جوشه. این چشمه‌ها آب این مرداب رو تامین می‌کنن.

حالا چرا اسم عینک رو برای این تالاب انتخاب کردن؟!

جواب این سوال کاملا سادست، کافیه تو نقشه سرچ کنی Eynak Lagoon تا جوابت رو بگیری! البته،‌ لازم نیست جایی بری فقط به عکس این تالاب در نقشه، که در ادامه این مطلب برات گذاشتم یک نگاه بنداز. همانطور که احتمالا حدس می‌زنی،‌ اسم تالاب عینک از شکل و شمایل اون در نقشه گرفته شده. همچنین، مشاهده عکس هوایی این مرداب می‌تونه بهت کمک کنه تا به وسعت اون پی ببری! چون با اینکه عکس زیر از ارتفاع بسیار زیاد گرفته شده، اما شکل این مرداب به‌صورت یک عینک عظیم‌الجثه در کنار شهر رشت به‌راحتی قابل مشاهده هست.

علت نامگذاری تالاب عینک

پوشش گیاهی و جانوری اطراف این تالاب چطوریه؟

تالاب عینک از اون دسته مکان‌هایی بوده که پوشش گیاهی و جانوری غنی داشته. اما به مرور زمان دراثر آسیب‌هایی که دیده، این پوشش‌ها کمرنگ‌تر شدن، اگه این آسیب‌ها ادامه پیدا کنه بعید نیست که به‌کلی از بین برن! بیا باهم پوشش گیاهی این منطقه رو چه در گذشته که غنی بوده و چه امروز، بررسی کنیم.

در سال‌های دور، اگه به حاشیه این مرداب دقت می‌کردی انواع مختلفی از درختان شامل انار وحشی، ازگیل، ارملک و… وجود داشتن. اصلا همین تنوع در پوشش گیاهی باعث شده بود تا پوشش جانوری اون هم بسیار غنی باشه. اما در چند دهه اخیر،‌ ساخت و سازها به‌صورت غیرقابل کنترل اتفاق افتادن و منجربه به آسیب طبیعت این تالاب شدن. درحال حاضر، بسیاری از گونه‌های گیاهی اطراف این مرداب از بین رفتن.

سنبل آبی، بلای جون تالاب عینک – عکس از خبرگزاری مهرنیوز

سنبل آبی، معروف به شیطان زیبای تالاب عینک!

پوشش گیاهی تالاب عینک شامل یک گیاه بسیار زیبا به‌نام سنبل آبی هم میشه. این گیاه جدا از ظاهر زیبایی که داره یک سری مشکلات برای این تالاب ایجاد کرده که به همین دلیل به شیطان زیبا معروف شده. درواقع، سنبل آبی با سرعت عجیبی درحال رشد و زیاد شدن در این تالاب هست،‌ تاحدی که داره بخشی از این مرداب رو نابود می‌کنه! البته، مردم طی یک حرکت خودجوش برای نجات این مرداب اقدام کردن. طی این حرکت مقدار زیادی از گل‌های اطراف این مرداب چیده شد، اما با این وجود سنبل آبی دست از سر تالاب عینک برنداشته و دوباره شروع به رشد کرده!

پرندگان مهاجری که فراری شدن!

درگذشته،‌ پرندگان متنوعی این تالاب رو به‌عنوان محل زندگی موقت‌شون انتخاب می‌کردن و برای مهاجرت به این مکان پناه می‌آوردن. این پرندگان در فصل کوچ از سیری به‌صورت دسته دسته پرواز می‌کردن تا به این تالاب برسن. اما به‌مرور زمان مهاجرت این پرندگان کمتر شد تاحدی که امروزه تعدادی کمی از اونها وجود دارن. درواقع، بی‌توجهی مسئولان و مدیریت نامناسب محیط این مرداب باعث شد تا دیگه جای مناسبی برای زندگی پرندگان مهاجر نباشه. نکته مهم این بود که پرندگان مهاجر این تالاب شامل اونهایی بودن که داشتن منقرض می‌شدن! مثلا چند سال پیش می‌تونستی پرنده‌های زیبایی مثل پلیکان خاکستری و اردک سرحنایی رو در این مکان پیدا کنی، اما الان دیگه خبری از اونها نیست.

پیشنهاد خواندنی

رودخانه سیاه رود، رودی ۴۳ کیلومتری در شمال ایران

ماهیگیری در تالاب عینک

درگذشته، تالاب عینک یکی از مهم‌ترین مراکز ماهیگیری در رشت بود و امروزه هم به‌عنوان پاتوق محبوب ماهیگیران شناخته میشه. اگه به ماهیگیری علاقه داری، در بازدید از این مرداب می‌تونه قلاب ماهیگیریت رو ببری و انواع ماهی‌های پرورشی مثل قزل‌آلا و ماهی سفید رو از دل اون صید کنی. این نوع ماهی‌ها تا الان در این تالاب دوام آوردن و اگه سنبل آبی اجازه بده و راه اکسیژن اونها رو سد نکنه،‌ می‌تونن در این مکان زندگی کنن.

تالاب یا مرداب عینک – عکس از خبرگزاری مهرنیوز

نکته آخری که درمورد پوشش جانوری این مرداب باید بگم این هست که علاوه‌بر پرندگان مهاجر ذکر شده، گونه‌های جانوری این تالاب شامل ۳۶ گونه بودن که برخی از اونها تا الان هم در این مکان وجود دارن.

وضعیت محیط زیست این تالاب از چه قراره؟

اینکه تالاب عینک درست در دل شهر قرار گرفته باعث میشه تا نسبت به مکان‌های دیدنی دیگه یکم متفاوت باشه! فرض کن زمانی‌که در تکاپوی زندگی روزمره هستی و داری از ترافیک و شلوغی شهر رد میشی، چشمت به یک تیکه ناب از طبیعت می‌افته که در گوشه‌ای از شهر داره خودنمایی می‌کنه!

رهاکردن زباله در تالاب عینک – عکس از خبرگزاری مهرنیوز

البته،‌ گرچه این موضوع به‌نفع شهروندان هست، چون می‌تونن از منظره طبیعت داخل شهر لذت ببرن، اما این ویژگی باعث شده تا پوشش گیاهی و جانوری این مکان تا حد زیادی مورد آسیب قرار بگیره. نمونه کوچک این آسیب‌ها زباله‌هایی هستن که در اطراف این تالاب ریخته میشن. همچنین، میشه به ساخت و سازهایی که به‌طور متوالی در اطراف و نزدیکی این مکان انجام میشه اشاره کرد. درمجموع، درصورتی که این تالاب در طبیعت وجود داشت، تاحد بسیار کمتری دچار آسیب می‌شد. اما حالا که در دل شهر همچین جواهری به‌وجود اومده، علاوه‌بر مسئولین و شهروندان، گردشگران هم باید برای حفظ سلامت اون تلاش کنن.

چه امکانات تفریحی و رفاهی در اطراف این تالاب فراهم شده؟

اگه بخوام به‌طور کلی بگم، وجود تالاب عینک رشت تاثیر زیادی تو کسب و کار این منطقه داشته چون امکانات تفریحی و رفاهی متنوعی در این مکان به‌وجود اومدن. از امکاناتی که می‌تونی در اطراف این منطقه پیدا کنی، میشه به وجود اقامتگاه‌های متعدد برای سکونت گردشگران اشاره کرد. همچنین، انواع امکاناتی که برای اقامت چند روزه در این منطقه نیاز داری، مثل سوپرمارکت، نانوایی، رستوران و… فراهم شده. این نکته رو هم در نظر داشته باش که این تالاب در دل شهر قرار داره پس امکانات زیادی در اطراف اون پیدا میشن.

دیدنی‌های اطراف مرداب عینک

اگه به رشت سفر کردی و تا تالاب عینک رفتی می‌تونی از دیدنی‌های اطراف این مکان هم بازدید کنی. مکان‌هایی که در ادامه معرفی می‌کنم در نزدیکی این تالاب قرار گرفتن و ارزش بازدید کردن رو دارن:

گونه های جانوری مختلف

• باغ سالار: درست روبه‌روی تالاب عینک، یک مکان دیدنی دیگه به‌نام باغ سالار وجود داره. این باغ، ‌تنها یخچال طبیعی باقی مونده در شمال گیلان هست که با نگهداری و رسیدگی مسئولین دوباره زنده شده. داستان‌های جالبی درمورد این باغ وجود داره. مردم بومی اینطور تعریف می‌کنن که اونها در زمستان بعد از بارش برف از برف‌های تمیز این منطقه بهره می‌بردن و اونها رو با فالوده و شیره انگور قاطی می‌کردن. همچنین، در فصل‌های پربارش از چشمه چمارسرا که در یخچال عمیق داخل باغ قرار داره برای تامین آب خنک استفاده می‌کردن.
• پارک مفاخر: پارک مفاخر درواقع بخشی از باغ سالار محسوب میشه، پس فاصله کمی با تالاب عینک داره و بازدید از اون خالی از لطف نیست! هرکدام از خیابان‌های این پارک به‌نام یکی از چهره‌های معروف علمی، فرهنگی و هنری ثبت شدن. فضای سبز این پارک بسیار دیدنی و متنوع هست و شامل انواع درختان مثل افرا، توسکا و بلوط که بومی گیلان هستن میشه. روزانه مردم زیادی برای پیاده‌روی و تفریح به این پارک مراجعه می‌کنن چون علاوه‌بر طبیعت زیبا، امکانات لازم برای لذت بردن از طبیعت هم در این فضا فراهم شده. این امکانات شامل فضای سبز زیبا، کتابخانه، وسایل بازی و ورزشی میشن.
• پارک دانشجو: پارک دانشجو همان مکانی هست که مردم به‌کمک اون به تالاب عینک می‌رسن چون دقیقا درکنار مرداب عینک واقع شده. درواقع میشه گفت ادامه این تالاب در این پارک قرار داره. این فضا به‌اندازه ۷۰ هزار مترمربع هست که در اون امکاناتی از قبیل فضای سبز خوب و وسایل ورزشی و بازی فراهم شده تا گردشگران تالاب عینک بتونن از این امکانات بهره‌مند بشن.

خیلی سریع به تالاب عینک دسترسی پیدا کن!

برای بازدید از مرداب عینک رشت باید به‌سمت غرب این شهر بری. در نزدیکی پارک دانشجو و بلوار شهید افتخاری می‌تونی این تالاب رو پیدا کنی. اگه می‌خوای از تهران به سمت این مکان بری،‌ از سمت چیتگر به مقصد کرج حرکت کن. بعد از رسیدن به جاده کرج-قزوین از شهرهای منجیل و رودبار بگذر تا به رشت برسی. طی کردن این مسیر با خودروی شخصی بسیار آسونه، اما اگه خودروی شخصی نداری اصلا نگران نباش چون با اتوبوس هم می‌تونی این مسیر رو طی کن. همچنین، به‌تازگی ریل مشهد-رشت هم افتتاح شده، پس از قطار هم می‌تونی استفاده کنی. برای بازدید از تالاب عینک فقط رسیدن تا شهر رشت کمی دردسر می‌کشی، بعد از رسیدن به این شهر دیگه پیدا کردن این مرداب آسونه.

آدرس تالاب عینک رشت : رشت، منطقه ۴، بلوار شهید افتخاری، مرداب عینک.

اقامتگاه ها اطراف تالاب عینک

نمایش تالاب عینک روی نقشه

مسیریابی تالاب عینک

مرداب عینک رشت – خبرگزاری مهرنیوز

چه زمانی به تالاب عینک بریم؟

شهرهای شمالی، به‌خصوص استان گیلان در همه فصل‌های سال زیبایی شگفت‌انگیزی دارن. اما امکان داره که شرجی بودن هوا در فصل‌های گرم، برای گردشگرانی که به این آب وهوا عادت ندارن کمی آزاردهنده باشه. درنتیجه، اگه می‌خوای تالاب عینک رو در بهترین آب وهوا ببینی، من بهت پیشنهاد می‌کنم که اوایل فصل‌ بهار اقدام کنی. در این زمان، رنگ برگ گیاهان سبز روشن میشه و آب مرداب سطح‌شون رو پوشش میده. درختان هم تازه شکوفه میدن و به زیبایی این منظره اضافه می‌کنن.

نکاتی که در بازدید از تالاب عینک باید درنظر بگیری

همانطور که گفتم، مشکلات زیست محیطی زیادی درمورد این تالاب وجود داره که بخش زیادی از اونها توسط خودمون به‌وجود اومده! درنتیجه، اولین و اصلی‌ترین نکته‌ای که باید در بازدید از تالاب عینک درنظر داشته باشی، این هست که به محیط زیست این تالاب آسیب نرسونی. پس اگه از مراجعه به این تالاب لذت بردی، حتما در بازدید از اون زباله‌هات رو جمع‌آوری کن و با طبیعت اطرافش مهربون باش. نکته دیگه این هست که باتوجه به فصلی که برای سفر اقدام می‌کنی، لوازمی مثل عینک آفتابی و چتر رو حتما به همراه داشته باش که سفرت خراب نشه. به‌عنوان نکته آخر هم این موضوع رو درنظر داشته باش که بازدید از این تالاب برای همه رایگان هست و فقط برای استفاده از امکانات تفریحی مثل قایق باید هزینه بپردازی.

اگه قبلا از تالاب عینک بازدید کردی، حتما درمورد تجربه خودت از این سفر برای من بنویس. اگه نه،‌ نظرت رو راجع به این مرداب به من بگو. به‌نظرت کدوم یک از ویژگی‌های این مرداب نظرت رو جلب کرده تا ازش بازدید کنی؟